យល់ដឹង អំពីប្រទេសកម្ពុជា: អក្សរសិល្ប៍

រឿងរាមកេរ្តិ៍ខ្មែរ និងរ៉ាមគៀនថៃ

ល្ខោនខោលរឿង«រាមកេរ្តិ៍»ខ្មែរ

ប្រសិន បើយើងបានទៅទស្សនាដល់ ប្រាង្គប្រាសាទអង្គវត្តដ៏ល្អវិសិដ្ឋ របស់ប្រទេសកម្ពុជានោះ មហាជនទាំងឡាយរមែងមានការជក់ចិត្តចាប់អារម្មណ៍ជាពន់ពេក ទៅលើទឹកដៃចម្លាក់ក្បាច់ក្បូរដ៏វិចិត្រ។ ប៉ុន្តែក្រៅអំពីតម្លៃសោភ័ណខាងស្ថាបត្យកម្មនេះ ប្រសិនបើនរជនដែលជាអ្នកសិក្សាបានជ្រៅជ្រះ រមែងផ្តោតអារម្មណ៍ទៅលើអត្ថន័យ ដែលបង្កប់នៅពីក្រោយចម្លាក់ថ្ម ទាំងនោះគឺជាការលាតត្រដាង សង្គ្រាមដ៏អស្ចារ្យមួយរវាងមនុស្ស យក្ស និងទេវៈ ពោលគឺរឿង«រាមកេរ្តិ៍»។ ជាការពិតណាស់ថា រឿងនេះត្រូវបានជ្រាបចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ គឺមុនសម័យមហានគរទៅទៀត ដូច្នេះហើយទើបពេលកសាងប្រាសាទអង្គរវត្ត បុព្វបុរសខ្មែរអាចចារឹករឿង នៅលើផ្ទាំងសិលាបានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ សបញ្ជាក់ថា គាត់មានការចេះចាំសាច់រឿង ស្ទាត់ជំនាញខ្លាំងណាស់។

ប៉ុន្តែបើក្រឡេកឲ្យឆ្ងាយ យើងនឹងឃើញថា មិនមែនតែកម្ពុជានោះទេ ដែលមានរឿងនេះ គឺថារាមាយណៈ របស់ឥណ្ឌា បានផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលំទូលាយ ពិសេសវាជះឥទ្ធិពលមកលើអាស៊ីអាគ្នេហ៍យើងនេះ។ មានប្រទេសជាច្រើន បានធ្វើការដកស្រង់មកបន្ថែមបន្ថយកែច្នៃ ទៅតាមពណ៌សម្បុររបស់ជាតិសាសន៍នីមួយៗ ដូចជា «ព្រះលក្ម្សណ៍ព្រះរាម»(ພຣະລັກພຣະຣາມ) របស់លាវ, «រ៉ាមគៀន» (รามเกียรติ์) របស់ថៃ, «រាមកេរ្តិ៍» នៅប្រាសាទអង្គរ… ។ល។

ដោយហេតុថា អត្ថបទដកស្រង់ទាំងនេះសុទ្ធតែបានបង្កប់ នូវអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកប្រែ រៀងៗខ្លួន ទើបយើងនៅតែអាចទាញចេញបាន នូវលក្ខណៈដោយឡែកពីគ្នានៃសាសន៍ទាំងឡាយនោះ។

រូបគំនូររឿង«រាមកេរ្តិ៍»ខ្មែរតាមជញ្ជាំងព្រះវិហារព្រះកែវមរកត(ភ្នំពេញ)

ស្រប ពេលនឹងស្ថានភាពដ៏គំហុក នៃការហូរចូលនូវវប្បធម៌បរទេស ដែលកំពុងពង្វក់សតិអារម្មណ៍កូនខ្មែរឲ្យភ្លើតភ្លើនទៅតាមទំនាញ ដ៏ងងឹតងងល់ពីសំណាក់បរទេស ទទួលយកវប្បធម៌ថ្មីដ៏ពិសពុល ដែលអ្នកដទៃគេប្រើប្រាស់ ដើម្បីជាសំណាញ់មកគ្របដណ្តប់ បំបិទដានប្រវត្តិសាស្ត្រ ធ្វើឲ្យខ្មែរវក់វីវង្វេងវង្វាន់ លែងដឹងលែងស្គាល់នូវអ្វីដែលជារបស់ខ្លួន យល់ខុសថាខ្លួនឯងជាជាតិអន់ថយ ផ្ទុយស្រឡះពីពូជពង្សាវតារ នៃអ្នកកសាងមហានគរដ៏ស្កឹមស្កៃ។

ដូច្នេះដើម្បីបង្ហាញឲ្យឃើញថា រឿង«រាមកេរ្តិ៍»ខ្មែរ មានលក្ខណៈខុសប្លែកពីរឿង«រាមកេរ្តិ៍» បរទេសត្រង់ណាខ្លះនោះ អាចម៍ផ្កាយ សុំលើកយករឿងបរទេសទាំងនោះមកបង្ហាញជូនម្តងមួយៗ ដើម្បីកូនខ្មែរបានសិក្សាប្រៀបធៀបស្វែងរកលក្ខណៈ ដាច់ដោយឡែកពីគ្នាឲ្យឃើញ ចៀសវាងការភាន់ច្រឡំទៅថ្ងៃក្រោយ។

តែក្នុងឱកាសនេះ អាចម៍ផ្កាយ សុំលើកយកតែរឿង«រ៉ាមគៀន»( รามเกียรติ์) របស់ថៃមកសិក្សាសិនប៉ុណ្ណោះ ឱកាសក្រោយនឹងលើកយករឿង«ព្រះលក្ម្សណ៍ព្រះរាម»(ພຣະລັກພຣະຣາມ) របស់លាវមកសិក្សាម្តង។

រឿង«រាមាយណៈ»ឥណ្ឌា

ប្រភពរឿងរ៉ាមគៀន

តាមឯកសារ«Thai Ramayana» ដែលបកប្រែជាភាសាអាឡឺម៉ង់ ហើយបោះពុម្ពដោយChalermnit Bookshop. 1-2 Erawan arcads, Bangkok បានសរសេរថា រឿងដើមរបស់រ៉ាមគៀន ត្រូវបានកវីថៃបកប្រែពីរឿង«រាមាយណៈ» របស់ឥសីវាល្មិគិ ជាភាសាបាលីសំស្រ្កឹត ហើយវាល្មិគិបានសរសេរឡើងនៅប្រហែល ២០០០ឆ្នាំមុន។ អត្ថបទរបស់ថៃដែលសរសេរឡើងវិញនេះ នៅតែល្បីល្បាញដល់បច្ចុប្បន្ន ប៉ុន្តែស្នាដៃដែលមានលក្ខណៈពេញលេញគ្រប់គ្រាន់ជាងគេ គឺ«រ៉ាមគៀន»ដែលសរសេរដោយ ស្តេចរ៉ាម៉ាទី១(១៧៨៨-១៨០៩) ជាអ្នកបង្កើតទីក្រុងបាងកកមុនគេ និងជាអ្នកបង្កើត របបរាជានិយមតាមបែបបច្ចុប្បន្ននេះ កាលពី១៧០ឆ្នាំមុន ឬក្នុងឆ្នាំ១៨០៧។ រឿងនេះត្រូវបានសរសេរជាកំណាព្យ ហើយដំណើររឿងនេះ ក៏ត្រូវបានគេឆ្លាក់នៅប្រាសាទព្រះកែវមរកត នៅក្នុងរាជវាំងទីក្រុងបាងកកទៀតផង។

ក្រៅពីនេះ យើងឃើញនៅមានការឯកភាពគ្នាដែរ ចំពោះឯកសារ «History of Thai Literature» ដែលបោះពុម្ពនៅឆ្នាំ១៩៩២ បានបញ្ជាក់ថា ស្តេចរ៉ាម៉ាគឺជាមហាកវី នៃរឿងវីរកថា«រាមាយណៈ» ដែលជារឿងត្រូវបានគេអាននិងសម្តែងដល់បច្ចុប្បន្ន។ រឿងនេះត្រូវបានចម្លងមកពីវីរកថាដើមរបស់វាល្មិគិ ប៉ុន្តែមនោសញ្ចេតនានៃរឿង និងហេតុការណ៍លំអិតតាំងឡាយ ត្រូវបានគេផ្លាស់ប្តូរដើម្បីសម្របទៅនឹងប្រវត្តិការណ៍នៃ បច្ចុប្បន្នភាព។ ព្រះរាជាបានជាប់ទាក់ទងយ៉ាងខ្លាំងក្លានឹងសង្គ្រាម ដូច្នេះរឿងនេះ ពិតជាបានជាប់ទាក់ទងនឹងរឿងចំបាំងផ្ទាល់ខ្លួន, ឆាកស្នេហា និងទម្រង់សណ្តាប់ធ្នាប់ទាំងឡាយ នៃសង្គមដែលបានកើតមានរៀងរាល់ថ្ងៃជុំវិញព្រះអង្គ។

: រូបគំនូររឿង«រ៉ាមគៀន»ថៃនៅតាមជញ្ជាំងវិហារព្រះកែវ(បាងកក)

កាលបរិច្ឆេទរឿងរ៉ាមគៀន

តាមសៀវភៅ«Thai Literature» ដែលបកប្រែពីភាសាអាឡឺម៉ង់ដោយErich-W-Reinhold បានសន្និដ្ឋានថារឿង«រ៉ាមគៀន»របស់ថៃ សរសេរឡើងនៅចុងសតវត្សទី១៨ ដោយស្តេចរ៉ាម៉ាទី១ នៃសម័យកាលបាងកក(១៧៨២-១៩៣២) ដែលបានកាន់អំណាចពីឆ្នាំ(១៧៨៨-១៨០៩)។ ប៉ុន្តែតាមឯកសារមួយផ្សេងទៀត(Ramakien) បានបញ្ជាក់ថា នៅប្រទេសថៃគេមានការយល់ដឹងអំពីរឿងរាមាយណៈ តាំងពីសម័យសុខោទ័យ និងអាយុធ្យាមកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែដឹង មិនទាន់មានជាឯកសារកត់ត្រាបកប្រែនៅឡើយ។ អតីតរាជធានីចាស់ត្រូវបានបោះបង់ចោល ហើយរាជធានីថ្មីនៃប្រទេសថៃ(ក្រុងបាងកក) ក៏បានកើតឡើងនៅឆ្នាំ១៧៨២ ហើយរាជាទី១នៃរាជធានីបាងកក ក៏បានប្រែនិងចងក្រងជាឯកសាររឿង«រ៉ាមគៀន» នេះឡើង។ តាមឯកសារដដែលបានបញ្ជាក់ថា នៅប្រទេសខ្មែរមានការចេះចាំរឿងនេះ ហើយបានឆ្លាក់នៅលើថ្ម តាំងពីសតវត្សទី៧មកម្ល៉េះ។ ដូច្នេះយើងបានមើលឃើញច្បាស់ថា ប្រទេសខ្មែរបានចម្លងរឿងរាមាយណៈ មុនប្រទេសថៃជាច្រើនសតវត្ស។

: ល្ខោនរឿង«ព្រះលក្ម្សណ៍ព្រះរាម»របស់លាវ

តាមទស្សនៈរបស់លោកអៀវកើស ក្នុងសៀវភៅ«ភាសាខ្មែរ» ដែលបោះពុម្ពផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ បានទាញបញ្ញាក់ថា រឿងរាមកេរ្តិ៍សៀមមិនមែនសៀមប្រែពីសំស្ក្រឹតដោយផ្ទាល់ទេ គឺប្រែពីខ្មែរសម័យក្រោយអង្គរ ដោយសម្អាងតៅលើការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ដូចជាពាក្យ«ផ្កាយព្រឹក» ដែលនិយាយត្រង់វគ្គវៃយរាពណ៍ លួចយកព្រះរាម នាំទៅបាតាល។ វៃយរាពណ៍ ឡើង ទៅលើកំពូលភ្នំ គ្រវីបំពង់កែវឲ្យមានពន្លឺដូចផ្កាយព្រឹក បញ្ឆោតពួកពលស្វា ឲ្យស្មានថាជិតភ្លឺ ហើយឈប់ទៅយាមទៀត ព្រោះពិភេក ទាយថាដល់ភ្លឺព្រះរាម នឹងអស់គ្រោះថ្នាក់។ ក្នុងសៀវភៅរាមកេរ្តិ៍សៀម(បទល្ខោនរឿងរាមកេរ្តិ៍ ក្បាលទី១ទំព័រ១៨២) ពាក្យថា«ផ្កាយព្រឹក» សៀមសរសេរថា«ដាវប្រះកាយព្រឹក្ស»។ ពាក្យ«ដាវ» ជាភាសាសៀម មានន័យថា«ផ្កាយ»។ ពាក្យ«ប្រះកាយ» គឺសំដៅលើពាក្យខ្មែរ«ផ្កាយ»។ ដូច្នេះ«ដាវប្រះកាយព្រឹក្ស» មានន័យថា «ផ្កាយផ្កាយព្រឹក» នេះសបញ្ជាក់ថាអ្នកចម្លងដែលខ្ចីពាក្យខ្មែរ យកទៅប្រើ មិនស្គាល់ឬចេះឲ្យបានប្រាកដ ថែមទាំងកាឡៃពាក្យ«ព្រឹក» របស់ខ្មែរដោយបន្ថែមទៅជា«ព្រឹក្ស» ដើម្បីកុំឲ្យគេថាសៀមខ្ចីពីខ្មែរទៅ។

ការ បកស្រាយបែបនេះ ក៏ត្រឹមត្រូវម្យ៉ាងដែរ ផ្អែកទៅលើនិរុត្តិសាស្ត្រ ហើយបើយើងគិតទៅតាមកាលបរិច្ឆេទនៃរឿង យើងឃើញថា រឿងរ៉ាមគៀនរបស់ស្តេចរ៉ាម៉ាទី១ តែង ឡើងក្រោយពេលដែលសៀមវាយបែកបន្ទាយលង្វែក(ចុងសតវត្សតី១៦) ស្របនឹងទស្សនៈទាំងឡាយដែលថា សៀមបានបញ្ជូនឯកសារខ្មែរ រួមទាំងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ទៀតផង ទើបធ្វើឲ្យរាមកេរ្តិ៍ខ្មែរ ត្រូវបាត់ពីខ្សែតី១១ ដល់ខ្សែទី៧៤។

ល្ខោនខោលរឿង«រ៉ាមគៀន»ថៃ

អ្នកនិពន្ធ រឿងរ៉ាមគៀននិងស្នាដៃ

អ្នកនិពន្ធរឿង«រ៉ាមគៀន» ( รามเกียรติ์) ដែលជាអត្ថបទគ្រប់គ្រាន់ពេញលក្ខណៈ គឺព្រះបាទរ៉ាម៉ាទី១ ក្នុងរាជវង្សចក្រីនៃសម័យកាលបាងកក។ ទ្រង់បានសោយរាជ្យក្នុងកំឡុងឆ្នាំ១៧៨៨-១៨០៩ ត្រូវ បានគេកត់ត្រាក្នុងរាជពង្សាវតារថា ជារដ្ឋបុរស អ្នកនយោបាយ និងទាហានក្នុងពេលតែមួយ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចំណេះដឹងគ្រប់យ៉ាងនេះ ជារឿងធម្មតាសម្រាប់ស្តេចថៃ ដើម្បីឲ្យទ្រង់មានទំនោរចិត្តទៅខាងអក្សរសាស្ត្រ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ល្អរបស់ព្រះរាជា។ រ៉ាម៉ាទី១ជាអ្នកគ្រប់គ្រងទាហាន និងរៀបចំបានយ៉ាងជោគជ័យ ដែលបន្តរហូតដល់បុត្ររបស់ទ្រង់ ព្រះនាមPhra Phuthaloetle ដែលកាន់អំណាចជារ៉ាម៉ាទី២(១៨០៩-១៨២៤) ។

រ៉ាម៉ាទី១មាន ជីវិតពោរពេញដោយបញ្ហាសង្គ្រាម ចម្បាំង ដណ្តើមអំណាចគ្នាក្នុងរជ្ជកាលរបស់ទ្រង់។ ទ្រង់បានប្រឹងប្រែងធ្វើឲ្យប្រទេសមានឯករាជ្យ សេរីភាព រួចផុតពីការលុកលុយរបស់ភូមា ហើយនឹងកសាងឡើងវិញនូវ សមិទ្ធិផលជាច្រើនដែលត្រូវបានបំផ្លាយដោយសារសង្គ្រាម បន្ទាប់ពីការធ្លាក់ចុះនៃអយុធ្យា។ មិនតែប៉ុណ្ណោះក្នុងចន្លោះពេលនៃសង្គ្រាមនេះ ទ្រង់បានឆ្លៀតឱកាសបង្កើតផ្នែកសំខាន់មួយ នៃអក្សរសាស្រ្តថៃ ដែលត្រូវបានគេយកមកអាន និងសិក្សាដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។

សមិទ្ធិផលនានាក្រៅអំពីសង្គ្រាម និងការរៀបចំប្រទេស រ៉ាម៉ាទី១បានរៀបចំតែងជាឈុតឆាកល្ខោន សម្រាប់សម្តែង ស្តីអំពីវីរកថា និងរឿងសំខាន់មួយទៀតគឺ «Anirut Khamchan» និង រឿង«រ៉ាមគៀន» ដែលជាវីរកថាដិតដាមនៅក្នុងសតិអារម្មណ៍ជនជាតិថៃជាងគេ ជាអត្ថបទប្រវត្តិសាស្ត្រ បន្តពីរាជវង្សចក្រីពីររូបគឺ រ៉ាម៉ាទី១និងរ៉ាម៉ាទី២។ ការត្រួតពិនិត្យរៀបចំឈុតឆាក ត្រូវបានផលិតនិងបែងចែកជាផ្នែកដោយព្រះរាជាផ្ទាល់។ ការងារដែលមានប្រជាប្រិយក្រៅពីរឿង«រ៉ាមគៀន» រ៉ាម៉ាទី១បានតាក់តែងអត្ថបទល្ខោន«អ៊ីណូ(bot lakhon Inao)» (រឿងតែមួយនឹងអ៊ីណាវ ខ្មែរ?) ទាំងពីរនេះចាត់ទុកជាផ្នែកបុរាណ នៃរបៀបផ្ទាល់របស់គេ ដោយមានការរៀបចំសំណង់ឃ្លាប្រយោគច្បាស់លាស់ ពិសេសសមស្របនឹងតម្រូវការនៃឈុតសម្តែង។

អានអត្ថបទទាក់ទង៖

ភាសាខ្មែរនិងភាសាសៀម

ភាសាខ្មែរនិងភាសាសៀម(ត)

ភាសាខ្មែរនិងភាសាសៀម(តចប់)

ដើមកំណើតរឿង«មួយពាន់មួយយប់

សៀវភៅរឿង «មួយពាន់មួយយប់» ដែលបោះពុម្ពជាថ្មីដោយ

បណ្ណាគារបន្ទាយស្រី

ប្រភពៈ ទស្សនាវដ្តីគ្រូ បង្រៀន លេខ ២៣ ទំព័រ ៣៥-៣៦

រឿង មួយ ពាន់ មួយ យប់ ជា មធ្យោបាយ ឬ ជា ទេព កោសល្យ របស់ អ្នក និពន្ធ ដែល ប្រមូល ផ្តុំ រឿង ប្លែកៗដោយ ឡែកៗ ពីគ្នា ផ្សំ ឡើង ឲ្យ ក្លាយ ជា សាច់ រឿង តែ មួយ ទំនាក់ ទំនង តាម អត្ថរស អត្ថន័យ អត្ថរូប ជា លំដាប់ លំដោយ រណ្តំដួង ចិត្ត អ្នក អាន អ្នក ស្តាប់ ឲ្យ ស្ថិត ក្នុង អារម្មណ៍ រំភើប រំជើប រំជួល តាម ខ្លឹម សារ នៃ រឿង ។ ជា អាទិ៍គឺ ជា រឿង និទាន របស់ ស្តេច ឆារីយ៉ា និង នាង សេហេរ៉ាហ្សាដ នា ប្រទេស អ៊ីរាក់ សម័យ ដើម។

កាល នោះ មាន ស្តេច មួយ អង្គ ព្រះនាម ឆារីយ៉ា គ្រាំ គ្រា ផ្លូវ ចិត្ត ដោយ វិបត្តិ គ្រួសារ ។ ព្រះ អង្គ បាន ចិញ្ចឹម ព្រះ ទ័យ ប្រទូសរ៉ាយ ចំពោះ ព្រះ អគ្គមហេសី ជា ទីស្រឡាញ់ ដែល ច្រឡំ ភ័ន្ត ជា មួយ ទាសៈ ជនជាតិ ស្បែក ខ្មៅ ម្នាក់។ រីឯ ព្រះ អនុជ ព្រះ នាម ឆាសេណង់ សោយ រាជ្យ នៅ នគរ ជាប់ ព្រំ ប្រទល់ គ្នា ក៏ មាន បញ្ហា ដូច ព្រះអង្គដែរ។ ការ លេច ឡើង នូវ បាតុ ភូត ដ៏ អាម៉ាស នេះ ស្តេច ឆារីយ៉ា ក៏ បណ្តុះ គំនិត ព្យាបាទ ចំពោះ ស្ត្រី ភេទ។ គំនិត អា ក្រក់ ក៏រីក ធំឡើង ៗជា រៀង រាល់ ថ្ងៃ ហើយ ធ្វើ ឲ្យ ព្រះ អង្គ យល់ ឃើញ ថា ព្រះ អាទិទេព ក៏ ប្រហែល មាន បញ្ហា ដូច ព្រះ អង្គ ដែរ ។ ឆារីយ៉ា សម្រេច ព្រះ ទ័យ ថា លែង ទុក ចិត្ត ស្ត្រីទាំង អស់ ។ ក្នុង នាម ជា មនុស្ស ព្រះ អង្គ លែង ចង់ ឃើញ មាយា ស្ត្រី ទៀត ហើយ ។ ព្រះអង្គ ប្តេជ្ញា ថា ទ្រង់ ផ្ទំ ជា មួយ ស្ត្រីក្រមុំ ពេញ ការ ម្នាក់មួយ យប់ ហើយ យក ទៅ ព្យួរ ក សម្លាប់ នៅ ព្រលឹម ឡើង មុន ថ្ងៃ រះ ។ បទ បញ្ជា នេះ បាន ប្រព្រឹត្ត ទៅជា ច្រើន ឆ្នាំ រហូត ដល់ ពេល មួយ ដែល នៅសល់ តែ កូន ក្រមុំ របស់ មន្ត្រី ម្នាក់ នៃ ព្រះ រាជា ណាចក្រ ។ កញ្ញាសេហេរ៉ាហ្សាដ ជា កូន ក្រមុំ របស់ មន្រ្តី ក្នុង វាំង របស់ ស្តេច ។ នាម៉ឺន រូប នេះ មិន ចង់ ឲ្យ កូន ស្រី របស់ ខ្លួន ស្លាប់ តែ នាង ទទូច ប្រាប់ ឪពុក ថា ឲ្យ យក នាង ទៅថ្វាយ ស្តេច ក្នុង គោល បំណង ជួយ រំដោះ មនុស្ស ស្រី ក្នុង ប្រទេស ឲ្យ ឆ្លង ផុត ពីបាប កម្ម នេះ ។ តែ បើ ផ្ទុយ ទៅ វិញ នោះ នាង ស្លាប់ ក៏ ស្លាប់ ដោយ ខ្លឹម សារ និង កិត្តិ យស ថ្លៃ ថ្នូរ ដែរ។ នាង មាន គំនិត ស្អប់ ព្រះមហេ សី ដែល ក្បត់ ចិត្ត ស្តេច តែ ព្រះ មហេ សីសព្វ ថ្ងៃ អស់ តម្លៃ ហើយ ដូចនេះ នាង អាច រក ច្រក ជួយ ដល់ ស្ត្រី ដែល សល់ ពីស្លាប់ បាន ។

សេហេរ៉ាហ្សាដ បាន សិក្សា ជ្រៅ ជ្រះ មាន ចំ ណេះ ដឹង ច្រើន មិន ឆ្មើង ឆ្មៃ ព្រម ទាំង ជា អ្នក និពន្ធ ផង។ ពេល នេះ នាង នឹង ប្រើ ប្រាស់ ទេព កោសល្យ និទាន រឿង ឲ្យ បាន ប្រសើរ បំ ផុត ចំពោះ ស្តេច ។ វិធីសាស្រ្ត របស់ នាង គឺ ការ និទាន រឿង ថ្វាយ ស្តេច ដែល ចង់ ស្តាប់ ចង់ ដឹង និង ងប់ ងល់ នឹង សាច់ រឿង ដែល បាន និទាន រួច និង ចង់ យល់ ដឹង បន្ត ទៀត ពី ព្រោះ វា ពិរោះ ជាប់ ចិត្ត រហូត ដល់ ថ្ងៃ ណា មួយ ដែល ស្តេច អាច លើក លែង ការ សម្លាប់ នាង បាន ។ នេះ ជា ផែ នការ បណ្តោះ អា សន្ន របស់ នាង ឯ សេច ក្តីសង្ឃឹម វា ស្ថិត នៅលើ ចំណេះ ដឹង និង សាច់ រឿង គួប ផ្សំនឹង សិល្បៈ និទាន របស់ នាង ។ ទស្សនៈ របស់ ស្តេច គឺ ការ ចង កំហឹង នឹង ស្ត្រី ព្រះ អង្គ មិន ចង់ ឲ្យ ភេទ នេះ ថ្ពិន ព្រះ នេត្រ ព្រះ អង្គ ទៀត ទេ ។ នៅ ក្នុង វាំង ពេល រាត្រី ក្រោយ ពី ស្តេច ឆារីយ៉ា បាន សប្បាយ នឹង តណ្ហា រួច ហើយ នាង សេហេរ៉ាហ្សាដ លើក សំណូម ពរ ថ្វាយ ស្តេច ថា ឲ្យ ប្អូន ស្រីឌីណា ហ្សាដមក ដេក ជា មួយ នាង ដើម្បី ស្តាប់ នាង និយាយ រឿង ឲ្យ ស្តាប់ មុន នឹង ស្លាប់ នាថ្ងៃ ស្អែក ។ ស្តេច យល់ ព្រម ។ ក្នុង រយៈពេល មាន់ រងាវ «កុរ» នាង ឌីណាហ្សាដក៏ ដាស់ បង ស្រីឲ្យ និយាយ រឿង និង ថ្វាយជូន ស្តេច ឲ្យ សព្វព្រះទ័យ ផង មុន នឹង បែក គ្នា ជា អវសាន។ សេហេរ៉ាហ្សាដចាប់ ផ្តើម និទាន រឿង ទី មួយ ឡើង ហើយ លុះ ត្រា ណា ថ្ងៃ រះនាង ក៏ ឈប់ ដោយ រក្សា ទុក នូវ អាថ៌កំ បាំង បន្ត ដែល ធ្វើ ឲ្យ ស្តេច ចង់ ដឹង ចង់ ស្តាប់ បន្ត ទៀត ។ ស្តេច ឆារី យ៉ាមាន ព្រះ ឱង្ការ ថា «យើង រង់ ចាំដល់ ថ្ងៃ ស្អែក នឹង នាំ នាង ទៅ សម្លាប់ ចោល ក្រោយ ពី ស្តាប់ សាច់ រឿង ចប់ »។ ក៏ ប៉ុន្តែ ទំនាក់ ទំនង នៃ សាច់ រឿង បាន ផ្សារភ្ជាប់ គ្នារដឹក រហូត ដល់ មួយ ពាន់ និង មួយ យប់។

ការ និទាន រឿង បាន ជិត ដល់ ៣ឆ្នាំ ដែល នាង សេហេរ៉ាហ្សាដ អាច ឈាន ទៅ កែ ប្រែ ផ្លូវ ចិត្ត របស់ ស្តេច ឆារីយ៉ា បាន ល្អ វិញ ។ ដំណោះ ស្រាយ នៃ ការ រំ ដោះ ស្រ្តីក្រមុំ ឲ្យ ផុត ពី រណ្តៅ មរណៈ កើត មាន នៅ យប់ ទី មួយ ពាន់ និង មួយ យប់ នៅ ពេល ដែល ខ្សែ រឿង បាន ជុំ ជាតិ ។ ពេល នោះស្តេច ឆារី យ៉ា និង នាង សេហេរ៉ា ហ្សាដ ក្លាយ ទៅជា ស្វាមី និង ភរិយា ដ៏ ល្អ ក្នុង ព្រះ រាជា ណាចក្រ ព្រម ទាំង បាន ព្រះរាជបុត្រ ល្អ មួយ អង្គ ជា ភស្តុតាង ផង ។ ច្បាប់ ពិឃាដ ស្ត្រី ក្រមុំ ក៏រលាយ បាត់ ។ ព្រះ អង្គ ឆារីយ៉ា ក៏លែ ង មាន ព្រះ ទ័យ ចង់ ព្យាបាទ ចំ ពោះ ស្ត្រីភេទ ចាប់ ពី ពេល នោះមក។

លោក ឱ សាវ៉ាន់

មន្តី្រអប់រំ ចូល និវត្តន៍ ខេត្ត កំពង់ ចាម

ប្រែ សម្រួល ពី ភាសា បារាំង របស់ លោក Brouno Bettelheim

ក្នុង Francais (Textes et Activites) ទំព័រ ១៤៩-១៥០

អាចរកអានរឿងនេះបាននៅក្នុងប្លក់លោកសុជាតិ

ទុំទាវ

រឿងទុំទាវបច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានមតិអន្តរជាតិឲ្យតំលៃនិងចាត់ទុកថាជា «រឿងរ៉ូមេអូស៊ូលីយែតខ្មែរ»។ រឿងនេះខ្ញុំបានព្យាយាមស្រាវជ្រាវរកអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ ទម្រាំរកឃើញក្នុងវិបសាយមួយ(ភ្ជាប់តាមរយៈGoogle) កាលពីខែមេសា២០០៧កន្លងទៅនេះ។
ឯកសាររឿងនេះមានសារសំខាន់ណាស់ សម្រាប់ខ្ញុំក៏ដូចជានិស្សិតខ្មែរ និងបរទេសដទៃទៀតដែរព្រោះសព្វថ្ងៃរឿងនេះ ត្រូវបានអន្តរជាតិចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំង។ គេបានយករឿងនេះទៅសិក្សាប្រៀបធៀប វិភាគរកសិល្ប៍តំលៃរបស់វាដើម្បីការពារសារណា ឬនិក្ខេបបទបញ្ចប់ការសិក្សារបស់ខ្លួន។

«ព្រះអង្គម្ចាស់តូច» ជារឿងសម្រាប់កុមារ?

«ព្រះអង្គម្ចាស់តូច» ច្បាប់ជាភាសាខ្មែរ,ថៃ,ឡាវ និងភូមា

នរណាថា រឿង«ព្រះអង្គម្ចាស់តូច» ជារឿងសម្រាប់កុមារ?

សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំមិនយល់ស្របជាមួយទេ ព្រោះតាមការស្ទាបស្ទង់របស់ខ្ញុំ ជាមួយអ្នកអានខ្មែរនិងបរទេស សុទ្ធតែប្រាប់ថា ដំបូងពួកគេអានមិនយល់សោះ តែលុះបានអានលើកទី២, ទី៣ និងបន្តបន្ទាប់ ទើបគេយល់ពីគំនិតរបស់អ្នកនិពន្ធ។

កាលពីឆ្នាំទៅ ខ្ញុំបានទៅលេងស្រុកខ្មែរ ពេលនោះខ្ញុំក៏បានឮពីភាពល្បីល្បាញ របស់រឿង«ព្រះអង្គម្ចាស់តូច»។ ខ្ញុំបានទៅទិញសៀវភៅនេះ ហើយក៏បានអាន។ អានបណ្តើរឆ្ងល់បណ្តើរ តើរឿងនេះល្អត្រង់ណាទៅ? អានជិតចប់ហើយ មិនឃើញមានអីល្អសោះ!!!

អានចប់លើកទី១ ខ្ញុំមិនយល់សោះ ថារឿងនេះចង់និយាយពីអ្វី? ហើយល្អត្រង់ណា? លុះអានចប់លើកទី២,ទី៣ ទើបដឹងថា រឿងនេះមិនមែនសម្រាប់កុមារទេ ហើយពិតជាសៀវភៅដែលមានតម្លៃល្អ កាត់ថ្លៃពុំបានមែន។ ដូច្នេះសូមមិត្តៗទាំងអស់គ្នាស្វែងរករឿងនេះមកអានចុះ ហើយព្យាយាមអានឲ្យបានច្រើនសារ ពេលនោះអ្នកទាំងអស់គ្នា នឹងបានយល់ពីតម្លៃរបស់វា។

«អ្វីដែលសំខាន់ គឺយើងមើលមិនឃើញទេ»